Գրական կյանքը
1920-30-ական թվականները խորհրդահայ գրականության ձևավորման ու զարգացման տարիներ էին։ Կուսակցության պահանջով գրողների կարևոր խնդիրը դարձավ գեղարվեստական ստեղծագործության միջոցով մասնակցել խորհրդային մարդու դաստիարակությանը։
Հակասական իրադրության պայմաններում ծավալվեց 1920-ական թվականների գրական շարժումը։ Հասարակության կյանքում տեղի ունեցող վերափոխումները թելադրում էին գեղարվեստական որոնումների նոր ընթացք։ Գեղարվեստական խոսքի ճանաչված վարպետներ Հովհաննես Թումանյանը, Հովհաննես Հովհաննիսյանը, Ավետիք Իսահակյանը, Ալեքսանդր Շիրվանզադեն, Նար-Դոսը, Դերենիկ Դեմիրճյանը և ուրիշներ կողմնորոշվեցին դեպի խորհրդային իշխանությունը։ Քաղաքական համոզմունքների բերումով վտարանդիության մեջ հայտնվեցին Ավետիս Ահարոնյանը, Լևոն Շանթը, Նիկոլ Աղբալյանը։ Նոր կարգերի համար 19-րդ դարի ականավոր գրողները, մասնավորապես Ռափայել Պատկանյանը և Րաֆֆին դարձան «ազգայնական»։
Նոր գրականության ստեղծումը դարձավ գրական նոր սերնդի խնդիրը։ Ստեղծվեցին գրական տարատեսակ խմբակներ, որոնք 1932թ. միավորվեցին Խորհրդային Հայաստանի գրողների միության մեջ։
Հետագա տարիներին Հայաստանի գրողների առաջ ծառացավ իրականության գեղարվեստական արտացոլման նոր սկզբունքների մշակման խնդիրը։ Նոր սկզբունքն իր արտացոլումը գտավ «սոցիալիստական ռեալիզմի» մեջ, որը պահանջում էր գրականության հերոս դարձնել նոր հասարակարգ ստեղծողներին, հեղափոխական գործիչներին, արտադրության առաջավորներին։ Եվ չնայած այսպիսի կաշկանդվածությանը, այնուամենայնիվ գրական տաղանդն օգնում էր դուրս գալու պարտադրող սահմաններից։ Դրա շնորհիվ ուղի էր հարթում հայրենասիրության, համամարդկային բովանդակության թեմատիկան։
Արձակի բնագավառում շարունակում էին ստեղծագործել Ալեքսանդր Շիրվանզադեն, Նար-Դոսը, Դերենիկ Դեմիրճյանը, Վահան Թոթովենցը, Նոր գրողներից Ստեփան Զորյանը, Ակսել Բակունցը։ Հին ու նոր գյուղի, նրա շարքային մարդկանց կերպարը, նաև արևմտահայության ճակատագիրը հիանալի է վերարտադրել ու մշակել Բակունցը իր պատմվածքներում։
1930-ական թվականները դարձան հայ գրականության զարգացման նոր փուլի սկիզբ։ 1934թ. կայացած Հայաստանի գրողների և ԽՍՀՄ գրողների 1-ին համագումարները ուղենշեցին գրականության զարգացման խնդիրները։ Սակայն անհատի պաշտամունքի շրջանում, 1930-ական թվականների երկրորդ կեսին, իրականացված քաղաքական բռնությունները խաթարեցին ամբողջ երկրի գրական կյանքը։ Կամայականությունների զոհ դարձան նշանավոր գրողներ Եղիշե Չարենցը, Ակսել Բակունցը, Զապել Եսայանը, Վահան Թոթովենցը, աքսորվեցին Գուրգեն Սահարին, Վահրամ Ալազանը, Վաղարշակ Նորենցը և ուրիշներ։ Եվ, այնուամենայնիվ, չնայած վախի ու բռնությունների մթնոլորտին, հայ գրական կյանքը վերելք էր ապրում։
Հայաստանի լուսանկարներ
Տուրիզմ և երթուղիներ
Երգեր
