Դրանք գրի է առել Պատմահայր Մովսես Խորենացին, որն այդ զրույցները լսել է գուսաններից կամ էլ վերցրել է մեզ չհասած հնագույն գրքերից ու զետեղել իր «Հայոց պատմության» մեջ:
Ի տարբերություն առասպելների, որոնց մեջ պահպանվել են պատմական հեռավոր ու ձևափոխված հիշատակներ, հին հայկական վեպերը պարունակում են հիմնականում պատմական հավաստի նյութեր:
Հին հայկական դիցարանը ձևավորվել է դարերի ընթացքում: Հին հայերը եղել են բազմաստված, այսինքն՝ պաշտել են տարբեր աստվածների: Գլխավոր աստվածը եղել է Հայկը, որը հանդես է գալիս որպես հսկա որսորդ:
Անցումը հին դիցաբանից նորին տեղի է ունեցել Ք.ա. V-IV դարերի սահմանագծում: Նոր աստվածները հին դիցարանում մինչ այդ զբաղեցնում էին երկրորդական տեղ, այժմ նրանք սկսում են զբաղեցնել գլխավոր տեղերը:
Ուսումնասիրողները հիմնավոր ցույց են տվել, որ Հին Հայաստանում գոյություն են ունեցել հայերեն մեհենագրեր, որոնք լայն տարածում չեն ունեցել և օգտագործվել են միայն մեհյաններում:
Հայոց թագավորների և նրանց գործերի մասին հայերեն մեհենագրերով գրվել է մեզ չհասած այսպես կոչված մեհենական պատմություններում: Մովսես Խորենացին հիշատակում է դրանց հեղինակներից մեկին՝ Անիի քուրմ Ողյումպին:
Հին հայ մշակույթի կարևորագույն բնագավառներից էր թատրոնը: Հույն հեղինակները վկայություններ ունեն Տիգրանակերտի ու Արտաշատի թատրոնների և անգամ խաղացանկի ու դերասանների մասին: